Duygu Koçluğu ve NLP

Elif Akgül Mutlu – Uzm. Yaşam Koçu / Ebeveyn ve Aile Koçu

Duygular hayatımızın ilk günlerinden itibaren önemli bir yer edinerek hayatımızda anlık değişimlerle, bazen kalıcı etkilerle, bazen iz bırakarak veya karmaşık hallerde karşımıza çıkarak bizimle olmaya devam etmektedir. Duygularımız yaşanan durumun etkileri göz önünde bulundurulduğunda hayatımızın geri kalanını etkileyecek büyüklükte olabileceği gibi, anlık geçişlerle hayatımıza renk katmayı da ihmal etmez. Bu noktada duyguları düzenleme becerisi ve beraberinde getirdiği duygusal dayanıklılık yaşantımızın ilerleyişini aksatmadan ancak duygularımızın farkında olarak ve onları yaşayarak devam ettirmemiz için önem arz etmektedir.

Duygular; hayatımız boyunca edindiğimiz fikirler, aldığımız kararlar, olay ve durumlara yaklaşımımız, algılarımız ve edimlerimiz üzerinde söz sahibidir. Düşüncelerimize etkisi de yadsınamaz boyuttadır. Yaşamımıza bu denli etki eden duygularımız kim olduğumuzu, nereye yöneldiğimizi ve seçimlerimizi belirlememizde de önemli rol oynamaktadır. Kararlarımızı duygularımıza ve onları hissettiğimiz şekle uygun olarak alarak düşüncelerimize de yön verebilir veya düşüncelerimizin bizde oluşturduğu etkiyle duygular geliştirebiliriz. Bu konuda önem arz eden nokta zihnimizde yer açtığımız düşünceler ile zihnimizi ne yönde şekillendirdiğimiz ve hayatımıza neleri davet ettiğimizle yakından ilişkilidir. Şüphesiz koçluk alanı ile de ilişki halinde olan duygular, zihnimizle olan ilişkisi söz konusu olduğunda NLP (Zihin Dili Programlaması) ile de yakın durmaktadır.

Koçluk ve NLP duygu ve düşüncelerimizin, amaçlarımıza uygun biçimde belirlediğimiz hedeflerimizin, bu doğrultudaki adımlarımızın yön bulmasında birlikte etki ederek birbirine katkı sağlayan iki alan olduğu gibi, ayrı ayrı da etkide bulunmaktadır. Koçluk alanında; danışanın amaçlarına giden yolda onu etkileyen veya engelleyen duygularının farkında olması, onları düzenleyebilmesi ve davranışlarıyla bütünleştirebilmesi ile duygu desteği verilir. NLP ile bu destek arttırılabilir veya duygular oluşmadan önceki zihin yapısı hazırlanarak faydalı duygulara zihinde yer açılabilir, kişiye fayda sağlamayan, olumsuz etki bırakan duygular nötrlenerek onlardan uzaklaşılmasına yardımcı olunur. NLP aracılığıyla danışanın olumsuz duygular oluşturan olay ve durumlara bakış açısı genişletilerek yeniden düzenlenir, olumlu etki eden alanlar fark ettirilir, olumsuz düşünceler yenileriyle yer değiştirilerek olumlu düşüncelere, dolayısıyla olumlu duygulara da zihinde yer verilir.

Koçluk görüşmelerinde danışanın adım atmasına engel olan, karar vermesinde pürüz yaratan, yaşamındaki düzeni aksatan duygular birlikte tespit edilerek olumlu veya olumsuz olan faydalı duyguların makul düzeyde kalmasına izin verilir, danışanın duygularını etkileyen ve duygularından etkilenen düşüncelerinin düzenlenmesine katkı sağlanır.

Koçluk ve NLP ilişkisi bağlamında değerlendirildiğinde duygular kişilerin yönünü belirlemesi, sezgilerini yönlendirmesi, yeniden düzenlenmesi, farklı duyguların birbirini desteklemesi, ikincil duyguların fark edilip ortaya çıkarılması ve kişiye etkilerinin gerektiğinde onarılması noktasında kişiye destek verir. Kişinin yaşam amacını bulması, isteklerini belirlemesi, nelerden vazgeçebileceğini, nelere katlanabileceğini, motivasyon yöntemlerini bulması konularında duygular koçluk görüşmelerine yön verir.

İlişki koçluğunda kişilerin ilişkilerinde dikkat etmeleri gereken maddeleri belirleyip karşılıklı duyguları anlayıp anlamlandırıp doğru şekilde yaklaşabilmesi, düşünce hatalarını giderebilmesi, ilişkisini güçlendirecek yöntemleri belirleyebilmesi hususunda anlam taşır. İletişimin daha iyi hale gelmesine katkı sağlayacak yolları danışanın fark etmesi, uygulaması ve iletişimde kullandığı sözel ve sözel olmayan mesajlara özen göstermesi noktasında önem taşır.

Ebeveyn koçluğunda ise danışan açısından duyguları tespit etmek ve anlamlandırmak çocuklarının da duygularını tanımasına, ifade edebilmesine, karşısındakine doğru aktarabilmesine, farklı bireylerin duygularını anlayarak empati geliştirmesine katkı sağlar. Danışan kendi duygularını tanıdıkça çocuğuyla iletişiminde engel oluşturan yaklaşımlarının, ilişkilerine zarar verebilecek tutum ve tavırlarının farkına vararak çocuğunun neyi istediğini, neleri beklediğini ayırt ederek çocuğunu anlayabilmesinin önünü açmış olur. Bunun yanında ergen çocuğuyla iletişimindeki, duyguların yanlış şekilde ifade edilmesinin dolayısıyla oluşan yanlış anlamalar ve tepkilerin, ilişkilerindeki aksamaların önüne geçmiş olur.

NLP, koçluk ve koçluğa dahil alanlar yaşamımıza yön veren duyguları ele alarak çalışmalarını; hayatımızı kendi kararlarımızı en doğru şekilde vererek, yaşamımızı düzen dahilinde sürdürerek birlikte yaşamı daha mutlu kılacak biçimde davranabilmemize destek verme yolunda devam ettirmektedir.

Görüldüğü üzere, duygularımız hayatın her alanında karşımıza çıkarak ilişkilerimize, iletişim şeklimize, kendimizle baş başa kaldığımız anlardaki yaklaşımımıza, kendimize duyduğumuz şefkate dolayısıyla kendimizi yönetebilmemize ve sağlığımıza dokunuşlar yaparak hayatımızın gidişatında önemli roller üstlenmektedir. Öyleyse düşüncelerimizle de etki altına aldığımız duygularımızı tanıyıp fark edelim, ihtiyaç duyduğumuzda davet etmek üzere tüm duygulara içimizde yer verip, onları hissedebilmeye zihnimizde izin verelim.

Elif Akgül Mutlu – Uzm. Yaşam Koçu / Ebeveyn ve Aile Koçu