İletişim Dinamikleri

“İletişim dinamikleri, bireyler veya gruplar arasındaki bilgi, düşünce, duygu ve mesaj alışverişinin nasıl gerçekleştiğini inceleyen bir süreçtir.”

PELİN ÖZKUZEY

Profesyonel Koç, Mentor, Proje Lideri, Danışman, Eğitmen

İletişim dinamikleri, bireyler veya gruplar arasındaki bilgi, düşünce, duygu ve mesaj alışverişinin nasıl gerçekleştiğini inceleyen bir süreçtir. Bu dinamikler, iletişimi etkileyen birçok farklı faktörün etkileşimini içerir. İletişim, yalnızca sözcüklerin aktarımını değil, aynı zamanda beden dili, ses tonu, yüz ifadeleri ve diğer sözsüz mesajları da kapsar.

İletişim Dinamiklerinin Unsurları

• Kaynak; iletişimi başlatan kişi veya gruptur. Kaynak, mesajı kodlar ve gönderir.
• Mesaj; kaynağın iletmek istediği bilgi, duygu veya düşüncedir. Bu, hem sözlü hem de sözsüz olabilir.
• Kanal; mesajın iletilme yoludur. Bu, yüz yüze konuşma, telefon görüşmesi, e- posta, sosyal medya gibi çeşitli yollarla olabilir.
• Alıcı; mesajı alan kişi veya gruptur. Alıcı, mesajı deşifre eder ve anlamaya çalışır.
• Geri bildirim; alıcının mesaja verdiği tepkidir. Bu, iletişimin çift yönlü olmasını sağlar.
• Bağlam; iletişimin gerçekleştiği fiziksel, sosyal ve kültürel çevredir. Bağlam, mesajın nasıl algılandığını ve yorumlandığını etkiler.
• Gürültü; iletişim sürecini etkileyen veya kesintiye uğratan unsurlardır. Bunlar fiziksel (çevresel sesler), psikolojik (ön yargılar, duygusal durumlar) veya dilsel (anlam karmaşası) olabilir.

İletişim Etkileyen Faktörler

• Algı: Bireylerin geçmiş deneyimleri, inançları, kültürel arka planları, mesajı nasıl algıladıklarını etkiler.
• Kültür: Kültürel normlar ve değerler, hangi tür mesajların nasıl kabul edileceğini belirler.
• Duygular: İletişimde yer alan kişilerin duygusal durumu, mesajların nasıl gönderildiği ve alındığını etkileyebilir.
• Güç ve Statü: Farklı güç ve statü düzeyleri, iletişimde üstünlük ya da bağımlılık ilişkisi yaratabilir.
• Beden Dili: Sözsüz iletişim, sözlü mesajların anlaşılmasını pekiştirebilir ya da çelişkili sinyaller verebilir.

Etkili iletişim için; açık ve net mesajlar, karmaşık ifadelerden kaçınarak mesajı net bir şekilde iletmek, yanlış anlamaların önüne geçer. Aktif dinleme, karşınızdaki kişiyi dikkatlice dinlemek ve anlamaya çalışmak, iletişimi daha etkili hale getirir. Empati kurma, alıcının bakış açısını anlamaya çalışarak iletişime yaklaşmak, karşılıklı anlayışı artırır. Geri bildirim alma ve verme, mesajın anlaşıldığından emin olmak ve karşı tarafa anlamlı geri bildirimde bulunmak önemlidir.

Dinlemeye örnek; dinleme, bir konuşmayı dikkatlice ve anlayışla dinleyerek karşı tarafın ne söylediğini tam olarak anlamaya yönelik bir iletişim becerisidir. Etkin dinleme, yalnızca söylenenleri duymakla kalmaz, aynı zamanda konuşmacının duygularını, niyetlerini ve mesajının altındaki anlamları da anlamaya çalışır. İyi bir dinleyici olmak, iletişimi daha verimli hale getirir, yanlış anlaşılmaları önler ve karşılıklı saygı ve empatiyi artırır.

Dinlemenin Aşamaları

• Alma, konuşmacının söylediklerine dikkatle odaklanma aşamasıdır. Bu aşamada dış sesler veya dikkat dağıtıcı unsurların farkına varılır ve dikkatin dağılmaması için çaba gösterilir. Anlama, duyduklarını zihninde işler ve konuşmacının ne demek istediğini anlamaya çalışır. Bu aşamada konuşmacının kullandığı dil, kelimeler ve duygular dikkate alınır.
• Hatırlama, konuşulanları aklında tutar ve gerektiğinde tekrar edebilmek ya da gelecekte kullanabilmek için hafızasında tutar.
• Değerlendirme, duyduklarını objektif bir şekilde değerlendirir. Eleştirisel düşünmeden ziyade, anlamaya yönelik bir değerlendirme yapılır.
• Yanıt verme, geri bildirim sağlar. Bu aşama, konuşmacıya dinlenildiğini ve anlaşıldığını göstermek için önemlidir. Sözlü ya da sözsüz geri bildirim verilebilir.

Dinleme Teknikleri

• Göz teması kurmak, karşınızdaki kişiye bakarak dinlediğinizi hissettirin. Konuşmayı kesmeyin, konuşmacının sözünü kesmemeye dikkat edin. Sabırla, kişinin mesajını tamamlamasına izin verin.
• Sözlü ve sözsüz geri bildirim verin:, baş sallamak, “evet” veya “anlıyorum”; gibi küçük sözler kullanarak aktif olduğunuzu gösterin.
• Duygulara dikkat edin, konuşmacının sadece söylediklerini değil, aynı zamanda nasıl hissettiğini anlamaya çalışın. Ses tonundaki değişiklikler veya yüz ifadeleri önemli ipuçları verebilir.
• Sorular sorun, daha fazla açıklama veya bilgi almak için açık uçlu sorular sorun. Örneğin, “Bunu daha fazla açabilir misin?” veya “Bu konuda nasıl hissediyorsun?” gibi sorularla derinlemesine anlamaya çalışın.
• Yansıtarak geri bildirim verin, “Şunu mu demek istiyorsun?” gibi cümlelerle konuşmacının söylediklerini yansıtarak doğru anladığınızdan emin olun.

Dinlemenin faydaları, iletişim kalitesini artırır, karşılıklı anlayış ve güven duygusunu güçlendirir. Yanlış anlamaları azaltır, dinleyici doğru anladığından emin olduğu için yanlış anlaşılma ihtimali azalır. Empatiyi güçlendirir, konuşmacının duygusal ihtiyaçlarını anlamaya yardımcı olur. İlişkileri iyileştirir, dinlenildiğini hisseden bireyler, kendilerini daha iyi ifade eder ve ilişkilerde daha açık bir iletişim kurar.

Etkin dinleme, bireyler arasındaki anlayışı derinleştirir, güven oluşturur ve daha sağlıklı iletişim kanalları açar. Hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerde bu becerinin geliştirilmesi büyük bir avantaj sağlar.

İlişki dinamiklerinin faydaları; güçlü iletişim, güven inşası, duygusal destek, iş birliği ve takım çalışması, çatışma çözme becerileri, karşılıklı saygıya katkı sunabilir. İyi ilişki dinamikleri, bireylerin, organizasyonların, grupların hem kişisel hem de profesyonel hayatlarında daha güçlü, tatmin edici ve sürdürülebilir ilişkiler kurmalarına olanak tanır. Bu dinamikler, güven, saygı, empati ve etkili iletişim üzerine inşa edildiğinde, ilişkilerde daha az stres, daha fazla iş birliği ve duygusal tatmin sağlayabilir.

PELİN ÖZKUZEY

Profesyonel Koç, Mentor, Proje Lideri, Danışman, Eğitmen

@pelinozkuzey

Koru Coaching Magazine, 8. Sayı, 2024 Ekim