Koçluk ve Mentorluk Kavramları
Genel olarak koçluk ve mentorluk hakkında bir yanılgı vardır; bunların bir ve aynı olduğu varsayılır ve bazı benzerlikler olsa da önemli farklılıklar da vardır. Ancak her ikisi de kişisel veya mesleki gelişimi hedefleyen uygulamalardır.
Koçluk, belirli becerilere, bilgilere ve gelişim hedeflerine, bunları belirli bir süre içinde tamamlanacak somut görevlere bölerek odaklanır. Örgütsel hedeflere ulaşma odaklı bir kişinin iş performansını iyileştirmeyi amaçlayan, yönlendirici olmayan bir gelişim şeklidir. Koçluk, bireysel ve kurumsal hedeflere dayalıdır ve örneğin bireysel ve kurumsal değişimi ele almak, karmaşık sorunları ele almak, liderlerin gelişimi vb. çeşitli nedenlerle kullanılabilir. Gelişim odaklıdır, eleştirel düşünmeyi ve karar vermeyi kolaylaştırır, tek bir noktada gerçekleşir bire bir esasına dayalıdır ve gayrı resmi veya yapılandırılmamış olabilir. Ayrıca gündemin sahibi koç değil, kişidir.
Bazen koçluk, eğitimle de karıştırılabilir, ancak yine de önemli bir fark vardır. Eğitim daha çok öğrenme odaklıdır, belirli bir şeyi eğitir, yeni bilgi ve beceriler sağlar, genellikle gruplarla gerçekleştirilir, yapılandırılmıştır, eğitmen tarafından yönetilir ve yönlendirilir ve tek seferlik bir etkinlik olabilir.
Mentorluk, daha az deneyimli veya yeni personel üyelerinin gelişimini desteklemek için kullanılan bir süreçtir. Bir akıl hocası, basit bir ifadeyle, bilgisini, uzmanlığını ve tavsiyelerini daha az deneyime sahip olanlara sunan kişidir ve bunu yaparak kişiye doğru yönde rehberlik eder ve bu da sonuçta kuruluş genelinde daha iyi verimlilikle sonuçlanabilir. Odak noktası, bireylerin becerilerini geliştirmelerine ve kariyerlerini yönetmelerine yardımcı olmaktır. Yine bu, bireysel ve kurumsal hedeflere dayalıdır ve üretkenliği artırmak, bir öğrenme kültürünü desteklemek, çeşitlilik oluşturmak, maliyet etkinliğini artırmak vb. gibi çeşitli nedenlerle kullanılır. Mentorluğun uygulanabileceği birkaç farklı bağlam vardır, örneğin
- Akran danışmanlığı – Beceri eğitimi sağlayan aynı seviyedeki bireyler;
- Durumsal mentorluk – belirli bir amaç/beceri için mentorluk;
- Resmi mentorluk – tanımlanmış bir başlangıç ve bitiş ile mentorluk.
Koçluk ve mentorluk arasında bariz benzerlikler vardır, her ikisi de genel amacı performansı iyileştirmek veya kuruluşta yüksek performans elde etmek ve sürdürmek olan bireylerin çalışma ortamındaki etkinliğini artırmakla ilgilidir. Koçluk ve mentorluk, iş ve yaşam başarısı için hayati önem taşıyan öz farkındalık, öz denetim ve kişilerarası becerilerin geliştirilmesinde de faydalıdır ve bunlar elde edilirse, birey kendisi ve işi hakkında daha iyi hissedecek, ardından çıktı kalitesi artacaktır..
Daha önce belirtilenlerin dışında, koçluk ve mentorluğun başka birçok faydası olabilir:
- Şirkette sadakati teşvik etmeye yardımcı olun
- Etkili iletişimi destekler
- Olumlu bir iş deneyimi sağlar
- Elde tutmayı destekler
- Çözünürlük yönetimini/sınırlarını destekler
- Ekip verimliliğini destekler
- Bireyleri güçlendirir ve sorumluluk almaya teşvik eder
- Çalışan ve personel bağlılığını artırır
- Yüksek potansiyelli çalışanları belirlemeye ve geliştirmeye yardımcı olur
- Hem kurumsal hem de bireysel güçlü yönlerin ve gelişim fırsatlarının belirlenmesine yardımcı olur
- Bireyleri mükemmel olmaları için motive etmeye ve güçlendirmeye yardımcı olur
- İnsan kaynakları gelişimine kurumsal bağlılık gösterir
Koçluk ve danışmanlık/terapi ile ilgili olarak da benzerlikler vardır, örn.
- İkisi de bir güven, yargılamama ve destek atmosferi yaratır.
- İkisi de kendi cevaplarını bulmana yardımcı olur.
- Hem danışmanlık hem de koçluk, iyi dinlemeye ve güçlü sorular sormaya odaklanır.
- İkisinin de amacı potansiyelinize ulaşmanıza yardımcı olmaktır.
Ancak temelde, koçluk eylem odaklıdır, hedefler belirlemenize ve hedeflere ulaşmanıza yardımcı olduğunu düşündüğünüz şeyleri fark etmenize yardımcı olur, sizi sık sık zorlar. Nasıl hissettiğinizin farkına varın, hayattaki sorunlarınızı tanıyın ve çözün gibi konulara odaklanır.
Açıkça koçluk ve mentorluğun birçok faydası vardır, ancak bunun etkili bir şekilde üstlenilmesini sağlamak için bireylerin veya kuruluşların hangi yönde ilerlemek istediklerini, neyi başarmak istediklerine dair bir stratejiye sahip olmaları gerekir. Ayrıca bunun nasıl uygulanacağını, maliyet etkilerini ve ayrıca kısa ve uzun vadeli etkiyi de dikkate almamız gerekir.
Koçluk ve mentorluk, sadece kulağa hoş geldiği ve diğer kuruluşların yaptığı için yapılacak bir şey değildir; bu, bu tür pozisyonların sorumluluğuna sahip olan doğru kişilerin, açıkça tanımlanmış bir rolleri ile gerçekleştirilebilecek bir süreçtir.
Koçluk ve Mentorluk Kavramları. (2022, 17 Şubat). Edubirdie. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023, https://edubirdie.com/examples/the-concepts-of-coaching-and-mentoring/
