Ters Yüz – Insıde Out

Özgün ismi Inside Out olan Ter Yüz, yönetmenliğini Pete Docter’ın üstlendiği 2015 yılında Pixar Animasyon tarafından yayınlanan, çocukluk ve ergenliğe giriş döneminde yaşanılan duygusal karmaşaları anlatan harika bir komedi-drama filmi.

Kişisel Gelişim Filmleri

Film eleştirmenleri tarafından övgü yağmuruna tutulan Ters Yüz, 73. Altın Küre Ödülleri ile 88. Akademi Ödülleri’nde En İyi Animasyon Film ödüllerini kazandı. Mayıs ayında Cannes Film Festivali’nde gerçekleştirilen galanın ardından 19 Haziran 2015 tarihinde vizyona girdi. Film, Cannes Film Festivali’ndeki açılışından sonra 8 dakika ayakta alkışlandı.

Çocukluk ve ergenlik döneminde yaşanılan duygusal karmaşaları harika bir şekilde anlatan film, ebeveynler, öğretmenler, hatta ergenler için önerilebilecek oldukça eğlenceli ve düşündürücü harika bir film.

Filmin Yönetmeni Pete Docter

Filmin yönetmeni Pete Docter Danimarka asıllı bir ailenin çocuğu olarak Minnesota, Bloomington’da doğdu. İçine kapanık ve sosyal olarak izole bir şekilde büyüyen Docter, yaşıtları tarafından sürekli yargılandığını hissediyordu. Diğer çocuklar sporla ilgilenirken, Docter yalnızca çizim ve animasyonu kendine hobi edinmişti. Docter zamanla, kendi kendine çizgi film çizmeyi öğrendi, küçük bir film kamerasıyla animasyonlu kısa filmler yapmaya başladı. Minnesota Üniversitesi’nde felsefe ve sanat eğitimi alarak yaklaşık bir yıl geçirdi ve ardından California Sanat Enstitüsü’ne geçti; burada “Next Door” adlı yapımıyla Öğrenci Akademi Ödülü kazandı. Docter, önce Walt Disney Animasyon Stüdyoları’nda ardından Pixar’da çalışmaya başladı.

2009 yılının sonlarına doğru Docter, ergenlik çağı öncesi kızı Elie’nin de benzer utangaçlık duyguları sergilediğini fark etti. Docter, insan zihninde duyguların nasıl oluştuğunu düşünürken yapımcı Jonas Rivera’nın yanı sıra ikinci yönetmen Ronnie del Carmen ile birlikte zihin hakkında araştırma yapmaya başladılar. Duyguları inceleyen tanınmış psikolog Paul Ekman’a ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de psikoloji profesörü olan Dacher Keltner’e danıştılar. Ekman kariyerinin başında altı çekirdek duygu – öfke, korku, üzüntü, tiksinti, sevinç ve şaşırma hakkında tespitleri vardı. Yazarlar film için 27 farklı duygu düşünmüşlerdi fakat daha az karışık hale getirmek için duyguları 5 ile kısıtladılar.

Filmin Konusu

Minesota’da kırsal kesimde ailesiyle beraber mutlu bir hayat yaşayan küçük Riley, babasının işi nedeniyle ailesi ile birlikte San Francisco’ya taşınmak zorunda kalmıştır. Önceki hayatında doğa ile içi içiçe yaşayan Riley, büyük şehrin karmaşasından, yeni taşındıkları evden ve okulundan hiç memnun değildir.

Riley’in zihninde Neşe, Üzüntü, Korku, Öfke ve Tiksinti olmak üzere beş temel duygu yaşamaktadır. Bu duyguların yaptıkları yönlendirmeler onun hayatını oldukça etkilemekte ve yön vermektedir. Riley’in zihninde ayrıca çocukluğundaki önemli anıları temsil eden sarı renkli küçük yuvarlak ”çekirdek hatıralar” vardır. Her çekirdek hatıra Riley’in zihninde ”Hokey Adası”, ”Şaklabanlık Adası”, ”Arkadaşlık Adası”, ”Dürüstlük Adası”, ”Aile Adası” gibi kişilik adalarına gitmekte ve Riley’in kişiliklerini güçlendirmektedir.

11 yaşındaki Riley, San Francisco’da kiraladıkları eve geldiğinde evin eski, pis ve berbat bir halde olduğunu görünce çok üzülür. Evin eşyaları henüz gelmemiş olduğundan eşyasız bir odada yerde yatmaktadır. Babasının işinden dolayı sık sık kendisinden uzak kalması mutsuzluğunu daha da artırmaktadır. Okulda ise bir arkadaş edinemediğinden kendisini hep yalnız hissetmektedir.

Bütün bu olumsuz ve mutsuz ortamda Riley!in zihnindeki “Neşe” duygusu durumu hep düzeltmeye çalışmakta ve mutlu olmaya çalışmaktadır. “Üzüntü” duygusu zaman zaman kontrolü ele alırken Riley, korku, tiksinti, öfke gibi duygusal karmaşalar yaşamaktadır.

Riley, Üzüntü’nün çekirdek hatıraya dokunmasıyla bir anda hüzünlenir ve göz yaşı dökmeye başlar. O esnada “Üzüntü” Riley’in zihnindeki kumanda merkezine dokunmaya başlar ve kişilik adalarına gitmek üzere mavi renkte üzüntülü bir çekirdek hatıra belirir. Neşe mavi renkteki çekirdek hatıranın kişilik adalarına gitmesine izin vermez. Hatırayı alır Riley’nin zihninde uzun süreli hafızalar alanına göndermeye çalışır. Üzüntü buna izin vermez ve diğer çekirdek hatıralar da düşer. Neşe onları toplarken Neşe ve Üzüntü Duygu Uyandırma Borusundan uzun süreli hafızalar alanına sürüklenirler.

Sadece Korku, Öfke ve Tiksinti duygularıyla baş başa kalan Riley akşam yemeğinde ailesiyle tartışmaya başlar. Neşe ve Üzüntü ise Hatıra Çöplüğünün üstündeki dar bir köprünün üstünde geri dönmeye çalışmaktadıe. Çekirdek hatıraların gitmesiyle kişilik adaları da çökmüştür. Artık iyice karamsar olan Riley evden kaçarak özlediği Minnesota’ya tek başına gitmeye karar verir.

Riley’in ailesini terk etmesiyle birlikte Aile Adası da çöküntüye uğramıştır ve yıkılmaya başlamıştır. Bu yüzden Boru kırılır ve Neşe Hatıra Çöplüğüne düşer çocukluk oyuncağı Bing Bon’la birlikte orada mahsur kalırlar. Daha sonra Big Bong’la birlikte düşünce trenine binip oradan çıkmaya çalışırlar.

Neşe Üzüntü’yü alıp geri dönmeyi başarır ve kumanda merkezinde kontrolü ele alır. Otobüse bindiğinde artık bütün duygularını yitirmiş olan Riley’in duygularını harekete geçirebilmek için Üzüntü, Riley’in kumanda merkezine dokunur. Duyguları harekete geçen Riley, otobüsten iner ve akşam vakti evine döner. Korku ve endişe içindeki anne babasına sarılıp ağlar. Üzüntü Neşe’nin elini kumanda merkezine yönlendirir ve bir çekirdek hatıra meydana gelir. Böylece çekirdek Aile Adası’nı düzelir.

14 Haziran 2024’te ikinci serisi yayınlanan İnside Out 2’de Riley, Dört yeni duygu – Endişe, Kıskançlık, Utanç ve can sıkıntısı ile tanışarak bu kez ergenlik dönemini aşmaya çalışıyor. Filmin ikinci bölümünü de izlemeyi unutmayın.

Koru Coaching Magazine, 8. Sayı, 2024 Ekim