Kendi kendine yardım ve motivasyon

Kendi kendine yardım yani öz motivasyon, en basit haliyle sizi bir şeyler yapmaya iten güçtür. Bu tümüyle doğuştan gelen bir yetenek değildir, herkesin bu konuda kendini geliştirebilir. Bununla birlikte bunun pek de kolay bir konu olduğu söylenemez. Bu konuda insanlar çoğunlukla iradelerinin zayıf olduğundan yakınırlar.

İnsanların, bir şey yapma arzusu, hem içsel hem de dışsal pek çok şey tarafından motive edilebilir. Güçlü bir motivasyon genellikle içten gelir ve birkaç faktörün bir araya gelmesiyle oluşur.

Kendi kendine motive etme yeteneği insanları aksilikler karşısında bile devam etme, fırsatları değerlendirme ve başarmak istedikleri şeye bağlılık gösterme gücü verir. Motivasyon, bizi hedeflerimize ulaşmaya, daha tatmin olmuş hissetmeye ve genel yaşam kalitemizi iyileştirmeye iten şeydir. Öz motivasyonunuzu anlamak ve geliştirmek, hayatınızın diğer birçok yönünü kontrol altına almanıza da yardımcı olur.

Duygusal Zeka kitabının yazarı Daniel Goleman, motivasyonu oluşturan dört unsurdan bahseder:

• Kişisel başarma dürtüsü, gelişme veya belirli standartları karşılama arzusu.
• Kişisel veya kurumsal hedeflere bağlılık.
• Fırsatlara göre hareket etmeye hazır olma yani inisiyatif alabilme becerisi.
• İyimserlik, yani aksilikler karşısında devam etme ve hedefleri takip etme yeteneği. Bu aynı zamanda dayanıklılık olarak da ifade edilir.

1. Başarmak için kişisel dürtü

Kişisel bir başarma dürtüsü bir anlamda gelişime açık olma ve kendini gerçekleştirme güdüsü ile ilgilidir. Bu durum genellikle insanın içinde bulunduğu zihniyet durumuna bağlıdır.

Bazı insanlara sabit düşüncelidir; yeteneğinin sabit olduğuna ve asla değişmeyeceğine inanırlar. Büyüme zihniyetine sahip olan insanlar ise, sıkı çalışma ve çabayla becerilerini geliştirebileceklerine inanırlar.

Araştırmalar, gelişebileceklerine inananların, yani büyüme zihniyetine sahip kişilerin, seçtikleri alanda başarılı olma olasılıklarının çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu nedenle büyüme zihniyeti, kişisel başarı güdüsünde önemli bir unsurdur.

O halde öz motivasyona sahip olmak isteyen bir kişi önce yeteneklerinin gelişebileceğine güçlü bir şekilde inanmalıdır.

2. Hedeflere bağlılık

Alber Einstein bir sözünde “Mutlu bir hayat yaşamak istiyorsan, hayatını bir amaca bağla, insanlara veya eşyalara değil.” diyor.

Nerede olmak istediğinize dair bir farkındalığa sahip olmak ve oraya nasıl gitmeyi planladığınızı anlamak, motive kalmanın hayati bir parçasıdır.

3. İnisiyatif alma

İnisiyatif alma veya proaktif olma becerisi, fırsatlardan yararlanma yeteneğidir. İnisiyatif alma becerisi, cesaret ve risk alabilme, riskleri yönetebilme becerisinin bir kombinasyonu olarak da düşünülebilir.

Yeni fırsatlara yönelebilmek için bilinmeyenin dünyasına girebilme cesaretine sahip olmak gerekir. Kendi güvenli ve konforlu alanından çıkmaya cesaret edemeyenlerin kendi kendilerini motive etmeleri beklenemez.

4. İyimserlik veya dayanıklılık

İyimserlik, iyi tarafından bakma veya olumlu düşünme yeteneğidir. Dirençli olma, bir aksilikten sonra tekrar doğrulup kendine gelme veya zorluklar karşısında pozitif kalabilme yeteneğidir. Dirençli insanlar, olaylara karşı olumsuz duygusal tepkilerini yönetebilirler.  

Kendi kendini motive etme becerisi kişinin kendisini tanıması ile yakından ilgilidir. Öz motivasyona sahip olmak istiyorsanız öncelikle sizi bir şeyler yapmaya neyin motive ettiğini iyi bilmeniz gerekir.

İçsel ve dışsal motivasyon

İçsel motivasyon, kendinizle ve yapmak istediğimiz şeyle ilgilidir. Dışsal motivasyon ise, yapmak zorunda olduğumuz şeyle ilgilidir .

İçsel motive edici unsurlar eğlenmek, sevmek, başarmak, meydan okumak gibi kişisel olarak insanı tatmin eden şeylerdir. Dışsal motive edici unsurlar ise, para, güç, makam veya iyi notlar gibi bir dış ödülü elde etme arzusuna dayanır. Bununla birlikte insanlar hayatlarının farklı zamanlarında farklı şeylerle motive olabilirler.

Fakat açıkça şunu söyleyebiliriz ki, en güçlü içsel motivasyon sevgidir, kişinin yaptığı işi sevmesi veya sevdiği bir şeye ulaşma arzusudur. Sevdiğimiz bir işi yaptığımız zaman hepimizin daha istekli ve güçlü çalışma eğilimi vardır. Sabahları yataktan kalkmak daha kolaydır. Yaptığımız işten zevk alırsak, uzun çalışma saatleri ve stres ile çok daha kolay baş edebiliriz. 

Adım adım motivasyon

Kendi kendimizi motive etme becerisi, bir gecede olabilecek bir şey değildir, bu bir gelişim, farkındalık ve alışkanlık sürecidir.

Öz motivasyonla alakalı birçok beceri ve teknik vardır,  bunların hepsini bir anda geliştirmeyi bekleyemezsiniz. Bununla birlikte motivasyon unsurlarını ve özellikle bunların nasıl bir araya geldiklerini daha iyi anlamak, becerilerinizi artırmanıza yardımcı olacaktır. 

“Yaşamımda edindiğim en büyük bilgi şudur: Kendi kendine yardım etmeyi bilmeyene, hiç kimse yardım etmez.”

İsviçreli pedegog ve filozof Johann Heinrich Pestalozzi

Hasibe Sağlam