Atomik Alışkanlıklar

Kitap İncelemesi

“Çoğu zaman kendimizi büyük başarının büyük eylemler gerektirdiğine inandırırız. Uzun vadede %1’lik bir iyileşme özellikle dikkate değer veya fark edilebilirdeğildir. 1 yıl boyunca her gün %1 daha iyi olursanız, yıl sonunda 37 kat daha iyi olursunuz.”

Atomik Alışkanlıklar;

İyi Alışkanlıklar Oluşturmanın ve Kötü Alışkanlıkları Kırmanın Kolay ve Kanıtlanmış Yolu

James Clear

Atomik Alışkanlıklar kitabının yazarı James Clear, 2008 yılı Denison Üniversitesi Biyomekanik bölümünden mezun oldu. Clear, üniversiteden sonra herkes için daha iyi bir yaşam tarzı yaratma konusuna odaklandı. Kişisel gelişim konularında yazmaya başlayan Clear’ın iİlk kitabı Atomik Alışkanlıklar (Atomic Habits) 2016’da yayınlandı ve kısa sürede New York Times’ın en çok satanlar listesinde yer aldı.

Temmuz 2019’da Atomic Habits dünya çapında 800.000’den fazla kopya sattı, ve 33 hafta New York Times’ın en çok satanlar listesinde kaldı.

Wall Street Journal’ın en çok satanlar listesinde ve Amazon’un En Çok Satılanlar listesinde de 31 hafta zirvede yer aldı. Yayınlandığı günden bu yana dünya çapında 7 milyondan fazla kopya sattı ve 50’den fazla dile çevrildi.

James Clear, yazmanın yanı sıra Fortune 500 şirketlerinde düzenli olarak konuşmacı olarak da yer alıyor. Bu güne kadar Capital One, Cisco, General Electric, Honda, Intel, LinkedIn, Lululemon, McKinsey & Şirket, Merrill Lynch gibi ünlü şirketlerde topluluk konuşmaları yaptı.

James kuşkusuz böyle bir başarıya kolay ulaşmadı Bir ropörtajında eski günlerini şöyle açıklıyor.

“Okulda korkunç, hayatı tehdit eden bir kaza geçirdim. İyileşmem bir yıl sürdü. Ancak kaza öncesi kondisyon seviyesine ulaşmak çok zordu. Bu yüzden hayatımı düzene sokmaya odaklandım. Akranlarım geç saatlere kadar uyanık kalıp video oyunları oynarken, ben iyi uyku alışkanlıkları edindim ve her gece erkenden yattım. Üniversite

yurdunun dağınık dünyasında, odamı temiz ve düzenli tutmaya özen gösterdim. Bu gelişmeler küçüktü ama bana hayatım üzerinde kontrol sahibi olduğum hissini verdi. Tekrar güvenmeye başladım. Ve kendime olan bu artan inancım, çalışma alışkanlıklarımı geliştirdikçe ve ilk yılda A almayı başardıkça sınıfa da yayıldı.

8 yıldır girişimciyim ve özellikle zor iki dönem geçirdim. Bunlardan biri çok zor olan ilk iki yıldı. Ne yaptığımı bilmiyordum. Nasıl para kazanacağımı bilmiyordum. Ailemde konuşabileceğim bir girişimci yoktu. Faturalarımı ödemeye yetecek kadar para kazanmam en az 18 ayımı aldı ve bu sürenin bir kısmında ailemle birlikte evde yaşadım. İlk yıl boyunca çeşitli yan işler üstlendim, çoğunlukla ara sıra biraz para kazanmak için küçük işletmeler için web siteleri kurdum.

Kasım 2012’de jamesclear.com’u kurduğumda işler biraz istikrara kavuştu ve sonra ilerlemeye başladı. Aslında benim hikayemin benzersiz birhikaye değil, Girişimcilik zordur. Ancak ben birçok arkadaşıma göre bunu daha kolay başardım. Ne zaman yaparsanız yapın veya ne tür bir iş kurarsanız kurun, zor bir yol ve çok fazla çalışma olacak.”

Atomik Alışkanlıklar

Clear’ın kitabı insanlara daha iyi alışkanlıklar yaratmayı, daha iyi kararlar almayı ve daha iyi hayatlar yaşamayı öğretiyor. Biyoloji, sinir bilimi, psikoloji, felsefe ve daha fazlasını içeren çok çeşitli disiplinlerden fikirleri birleştiriyor.

Son derece pratik bir kitap olan Atomik Alışkanlıklar, daha az şeye odaklanarak daha fazlasını başarabilmeniz için alışkanlık oluşumuyla ilgili en temel bilgileri veriyor. Kitap, alışkanlıklarınızı nasıl değiştireceğiniz ve her gün %1 daha iyiye nasıl varacağınız konusunda kapsamlı bir rehber niteliğinde.

James Clear Atomik Alışkanlıkların okuyucuya neler vadettiğini 10 başlıkta şöyle açıklıyor.

• Her gün %1 daha iyiye ulaşmak için bir sistem oluşturun.
• Kötü alışkanlıklarınızı bırakın ve iyi olanlara bağlı kalın.
• Alışkanlıkları değiştirirken çoğu
• insanın yaptığı yaygın hatalardan kaçının.
• Motivasyon ve irade eksikliğinin üstesinden gelin.
• Daha güçlü bir kimlik geliştirin ve kendinize inanın.
• Yeni alışkanlıklara zaman ayırın (hayat çılgına dönse bile).
• Başarıyı kolaylaştırmak için ortamınızı tasarlayın.
• Büyük sonuçlar veren küçük, kolay değişiklikler yapın.
• Rotadan çıktığınızda yolunuza geri dönün.

Ve en önemlisi bu fikirlerin gerçek hayatta nasıl uygulamaya geçirileceği.

Atomik Alışkanlıkların Şaşırtıcı Gücü

James Clear Atomik Alışkanlıkların şaşırtıcı gücünü şöyle açıklyor:

“İngiliz bisiklet takımları 100 yıldır vasattı ve hiçbir yerde madalya kazanamadı. Brailsford koç olarak işe alındı. Onları, yaptığınız her şeyde küçük bir gelişme payı arama felsefesi olan “marjinal kazançların toplanması” stratejisine yerleştirdi. Yaptığınız her şeyi parçalara ayırıp sonra %1 oranında iyileştirdiğinizde hepsini bir araya getirdiğinizde anlamlı hale gelirsiniz.

Yeni antrenörden sadece beş yıl sonra, İngiliz bisiklet takımı Olimpiyat Oyunlarında ve diğer birçok dünya şampiyonluğunda galip geldi.

Çoğu zaman kendimizi büyük başarının büyük eylem gerektirdiğine inandırırız.

Uzun vadede %1’lik bir iyileşme özellikle dikkate değer veya fark edilebilir değildir. 1 yıl boyunca her gün %1 daha iyi olursanız, yıl sonunda 37 kat daha iyi olursunuz.

Alışkanlıklar kişisel gelişimin bileşkesini oluşturur. Bir uçağın rotasını sadece birkaç derece değiştirmeye benzer bir etkiye sahiptir. Los Angeles’tan New York’a yapılan bir uçuşta bunun yerine Washington D.C.’ye ulaşabilirsiniz.

En önemli şey, alışkanlıkların sizi başarıya giden yola sokup sokmadığıdır. Mevcut sonuçlarınızdan çok gidişatınızla ilgilenmelisiniz. Hayatta nereye varacağınızı tahmin etmek istiyorsanız tek yapmanız gereken küçük kazançlar ve küçük kayıplar eğrisini takip etmek ve günlük seçimlerinizin 10-20 yıl sonra nasıl birleşeceğini görmek.

Zaman, başarı ile başarısızlık arasındaki sınırı büyütür. Neyle beslersen onu çoğaltır.

Alışkanlıklarla nasıl ilerleme sağlanır?

Kritik bir eşiği geçip yeni bir performans seviyesinin kilidini açana kadar, alışkanlıklar hiçbir fark yaratmıyor gibi görünüyor. Buna Gizli Potansiyel Platosu denir. Depremlere neden olan jeolojik basınç gibidir.

Hiçbir şey işe yaramıyor gibi göründüğünde, gidip bir taş kesicinin kayayı belki de yüz kez, hiçbir çatlak bile göstermeden çekiçlemesini izliyorum. Ancak 101’inci darbede ikiye bölünecek ve bunu yapanın son darbe olmadığını, daha önce olup bitenlerin olduğunu biliyorum. Hedefleri unutun, bunun yerine Sistemlere Odaklanın Hedefler ulaşmak istediğiniz sonuçlarla ilgilidir. Sistemler bu sonuçlara yol açan süreçlerle ilgilidir.

Hedefleri tamamen göz ardı edip yalnızca sisteminize odaklansanız yine de başarılı olabilir misiniz? Bence yapardın.

Kazanmanın tek yolu her geçen gün daha iyi olmaktır. Skor kendi başının çaresine bakar. Sürekli skor tablosuna bakmak çok saçma.

Alışkanlıklarınız Kimliğinizi Nasıl Şekillendirir (Tersi)

Alışkanlıkları değiştirmek iki nedenden dolayı zordur.

1. Yanlış olanı değiştirmeye çalışırız.

2. Alışkanlıklarımızı yanlış şekilde değiştirmeye çalışırız.

Davranış değişikliğinin üç katmanı vardır.

İlk ve en dıştaki katman sonuçlardır. İkincisi ise sürecinizi değiştirmek. Bu sayede alışkanlıkları ve sistemleri değiştiriyoruz

Üçüncüsü ve en içteki ise kimliğinizin değişmesidir. Burada inançları değiştiriyoruz: dünya görüşü, öz imaj.

Sigarayı bırakmaya çalışan iki sigara içicisini hayal edin. Sigara teklif edildiğinde bir kişi “Hayır, teşekkürler, bırakmaya çalışıyorum” diyor. Başka bir şey deneyen bir sigara tiryakisi olduğuna inanıyor. Sigara içen diğer kişinin yanıtı ise “Hayır, teşekkür ederim, sigara içmiyorum.” Bu kişi kimliğini sigara içen bir kişiden sigara içmeyen bir kişi olarak değiştirdi.

Her eylem sisteminin arkasında bir inanç sistemi vardır. Bu bireyler, kuruluşlar ve toplumlar için de geçerlidir. Kimliğinizin belirli bir yönünden ne kadar gurur duyarsanız, onunla ilişkili alışkanlıkları sürdürmek konusunda o kadar motive olursunuz. Vücudunuzla gurur duyuyorsanız egzersiz yaparsınız.

Gerçek davranış değişikliği kimlik değişikliğidir. İyileştirmeler, kim olduğunuzun bir parçası haline gelinceye kadar geçicidir.

• Amaç kitap okumak değil, okuyucu olmaktır.
• Amaç maraton koşmak değil, koşucu olmaktır.
• Amaç enstrüman öğrenmek değil, müzisyen olmaktır.

Zaten olduğuna inandığın kişi gibi davranıyorsun. Bu iki ucu keskin bir kılıçtır.

Bir hikayeyi yıllarca kendinize tekrarladığınızda, bu zihinsel kanallara kaymanız ve onları bir gerçek olarak kabul etmeniz kolaydır.

Olumlu değişimin önündeki en büyük engel kimlik çatışmasıdır. İyi alışkanlıklar mantıklı olabilir, ancak kimliğinizle çatışırlarsa onları eyleme geçirmekte başarısız olursunuz.

Ancak uzun vadede alışkanlıklara bağlı kalmamanızın asıl nedeni, öz imajınızın buna engel olmasıdır. İlerleme, öğrenmeyi unutmayı gerektirir. Kendinizin en iyi versiyonu olmak, inançlarınızı sürekli olarak düzenlemenizi, kimliğinizi geliştirip genişletmenizi gerektirir.

Kimliğinizi değiştirmenin iki adımlı süreci vardır. Kimliğiniz alışkanlıklarınızdan ortaya çıkar. Her inanç deneyim yoluyla öğrenilir ve koşullanır. Bir davranışı ne kadar çok tekrarlarsanız, o davranışla ilişkili kimliğinizi o kadar güçlendirirsiniz.

Kimliğiniz ne olursa olsun, buna yalnızca kanıtınız olduğu için inanırsınız. Düzenli çalışırsanız çalışkan olduğunuza dair kanıtınız olur. Kar yağarken bile spor salonuna gidiyorsanız, spor yapmaya kararlı olduğunuza dair kanıtınız var demektir. Bir inanca dair ne kadar çok kanıtınız varsa, ona o kadar güçlü inanırsınız. Sıklıkları nedeniyle alışkanlıklar kimliğinizi şekillendirmede en önemli unsurlardır. Bu kademeli bir evrimdir. Benliğin sürekli olarak mikro evriminden geçiyoruz. Her alışkanlık bir öneridir. Her alışkanlık sadece sonuç almakla kalmaz, aynı zamanda size çok daha önemli bir şeyi de öğretir: kendinize güvenmeyi. Olmak istediğiniz kişiye karar verin. Bunu küçük zaferlerle kendinize kanıtlayın.

Bir alışkanlık oluşturma süreci

Tatmin edici sonuçların takip ettiği davranışlar tekrarlanma eğilimindedir ve bunun tersi de geçerlidir. Hayatta yeni bir durumla karşılaştığınızda beyniniz bir karar vermek zorundadır. Bu dönemde nörolojik aktivite yüksektir. Durumu dikkatle analiz ediyor ve nasıl davranacağınız konusunda bilinçli kararlar alıyorsunuz. Tonlarca yeni bilgi alıyorsunuz ve hepsini anlamlandırmaya çalışıyorsunuz. Beyin en etkili hareket tarzını öğreniyor.

Beklenmedik bir ödülle karşılaştıktan sonra bir dahaki sefere stratejinizi değiştirirsiniz.

Bu, tüm insan davranışlarının geri bildirim döngüsüdür. Alışkanlıklar, basitçe, çevremizde tekrar eden sorunlara güvenilir çözümlerdir.

Alışkanlıklar oluştukça beyin aktivitesi azalır. Beyniniz deneme yanılma sürecini atlar ve zihinsel bir kural yaratır: eğer öyleyse, o zaman bu. Alışkanlıklar deneyimlerden öğrenilen zihinsel kısayollardır.

Bir alışkanlık oluşturma süreci dört basit adıma ayrılabilir: işaret, istek, tepki ve ödül.

İşaret, ödüle yaklaştığımızın ilk göstergesidir. Bir ipucu olarak karşımıza çıkar.

İstek ikinci adımdır ve her alışkanlığın ardındaki motivasyon gücüdür. Her özlem içsel durumunuzu değiştirmek için tasarlanmıştır. İpuçları yorumlanıncaya kadar anlamsızdır. Düşünceler, duygular ve duygular bir işareti istek haline dönüştürür.

Tepki, bir düşünce veya eylem biçimini alabilen, gerçekleştirdiğiniz gerçek alışkanlıktır. Belirli bir eylem, genişletmeye istekli olduğunuzdan daha fazla zihinsel çaba gerektiriyorsa, o zaman onu yapmayacaksınız. Cevabınız aynı zamanda yeteneğinize de bağlıdır.

Ödüller her alışkanlığın nihai hedefidir. Ödüllerin peşindeyiz çünkü onlar bizi tatmin ediyor ve bize öğretiyorlar. Doğrudan faydası, ödüllerin yemek yeme, statü kazanma veya onay alma arzunuzu tatmin etmesidir. Ödüller, en azından bir an için tatmin duygusu verir ve özlemden kurtulmayı sağlar. Ayrıca bize gelecekte hatırlamaya değer eylemleri de öğretiyorlar. Beyniniz bir ödül dedektörüdür. Yaşam boyunca, duyusal sinir sisteminiz hangi eylemlerin arzularınızı tatmin ettiğini ve zevk verdiğini sürekli olarak izler.

James Clear Alışkanlığın iki aşamasına dikkat çkiyor: problem aşaması (işaret ve istek) ve çözüm aşaması (tepki ve ödül). Tüm davranışlar bir sorunu çözme arzusundan kaynaklanır. Almak istediğin iyi bir şey ve kaçınmak istediğin kötü bir şey.

Örnekler:

İpucu: uyanmak, Özlem: uyanık hissetmek istemek, tepki: kahve içmek, ödül: uyanık hissetmek

İpucu: projede tökezleyen bir engelle karşılaştınız, özlem: hayal kırıklığından kurtulmak istiyorsunuz, yanıt: sosyal medya için telefonunuzu kontrol edin, ödül: daha iyi hissedin.

Clear iyi bir alışnalık başlatmanın dört kuralını ise şöyle açıklıyor.

• İşareti açıkça ortaya koyun,
• Özlemi çekici hale getirin,
• Tepkiyi kolaylaştırın,
• Ödülü tatmin edici hale getirin.

Alışkanlıklarınızı Şekillendirmede Ailenin ve Arkadaşların Rolü

İlk alışkanlıklarımızı seçmiyoruz, onları taklit ediyoruz. Çoğu zaman düşünmeden, sorgulamadan, bazen de hatırlamadan kendi kültürünüzün alışkanlıklarını takip edersiniz.

1. Yakın olanın, 2. Çok olanın, 3. Güçlü olanın alışkanlıklarını taklit ederiz.

1. Yakın Olanları Taklit Etmek

Yakınlığın davranışlarımız üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Ebeveynlerimizin tartışmaları ele alma şeklini, akranlarımızın birbirleriyle flört etme şeklini, iş arkadaşlarımızın sonuç alma şeklini kopyalarız.

Genel bir kural olarak, birine ne kadar yakınsak onun alışkanlıklarını taklit etme olasılığımız da o kadar artar.

Daha iyi alışkanlıklar geliştirmek için yapabileceğiniz en etkili şeylerden biri, istediğiniz davranışın normal davranış olduğu bir kültüre katılmaktır. Etrafınız fit insanlarla çevriliyse, spor yapmayı ortak bir alışkanlık olarak görme olasılığınız daha yüksektir.

2. Çoğuluğu Taklit Etmek

Sosyal çevrenin normal davranışı çoğu zaman bireyin arzu edilen davranışının önüne geçer. İnsan zihni başkalarıyla iyi geçinmek ister. Kültürünüzün doğasına aykırı koşmak çaba gerektirir.

3. Güçlü İnsanları Taklit Etmek

İnsanlar her yerde güç, prestij ve statü peşinde koşarlar. Bize saygı, onay, hayranlık ve statü kazandıran davranışlar bizi cezbeder. Son derece etkili insanların alışkanlıklarına bu kadar önem vermemizin bir nedeni de budur. Davranışı kopyalamaya çalışıyoruz Başarılı insanlardan bahsediyoruz çünkü biz de başarıyı arzuluyoruz. Günlük alışkanlıklarımızın çoğu hayran olduğumuz insanların taklitleridir.

Yüksek statüdeki insanlar başkalarından onay, saygı ve övgü alırlar. Bu da eğer bir davranış bize onay, saygı ve övgü kazandırabiliyorsa onu çekici bulduğumuz anlamına gelir.

Kişisel gelişim ve iyi alışkanlıklar kazanmak adına Clear’ın kitabı bize oldukçe geniş bir ufuk açıyor.

Servet Sağlam